Dominee tussen oorlog en vrede

HAARLEM Het Haarlems Weekblad plaatst om de week een column van Stem in de Stad. Deze organisatie zet zich in voor Haarlemmers die het moeilijk hebben en kijkt om naar kwetsbare mensen die in nood zijn, naar mensen die niet altijd gehoord of gezien worden. Deze week is het woord aan Joost van den Bogert, pastoraal manager.

‘Opgeleid tot dominee? Bestaat die opleiding nog? De kerk, dat is toch niet voor mensen van nu?’ Dat hoor ik vaak, als ik vertel waarvoor ik ben opgeleid. En de eerstvolgende opmerking is dan vaak: ‘Religie, daar komt alleen maar oorlog van.’ Nog voordat ik überhaupt iets verteld heb, sta ik met het geloof dat ik vertegenwoordig al in het verdomhoekje. 

Dat gebeurde weer eens, na de uitvaart van een goede bekende uit de Haarlemse daklozenwereld. Tot zijn overlijden woonde bij het Leger des Heils aan de Zijlsingel, waar goed voor hem werd gezorgd. Eerder die middag had Stem in de Stad de uitvaart verzorgd in de Groenmarktkerk en op begraafplaats Kleverlaan. Aanwezig waren naast vrienden van de straat en betrokken hulpverleners ook een aantal familieleden van de overledene. 

Het duurde niet lang of het gesprek met een familielid ging over religie, er zat nu eenmaal een dominee aan tafel, ik dus. ‘Nee, voor mij hoeft het allemaal niet,’ zei ze, ‘daar komt alleen maar ruzie van.’ Zo bleek maar weer dat het verdomhoekje nooit ver weg is in dit soort gesprekken. 

Ik vind dat trouwens heel begrijpelijk, want gelovigen komen vaak negatief in het nieuws. Ook vandaag de dag worden uit naam van religie mensen buitengesloten, veroordeeld en geïntimideerd om wie ze zijn of de keuzes die ze maken. Die negatieve werkelijkheid kan ik niet veranderen, hoe goed ik ook mijn best zou doen. 

En tóch, in het gesprek na de uitvaart had ik er wel iets tegenin te brengen. Want Stem in de Stad verzorgt de uitvaarten van mensen van de straat niet zomaar. Het zorgen voor de overledenen is één van de zeven werken van barmhartigheid die al in de Bijbel worden genoemd. Dat is ook religie, mijn religie. Stem in de Stad is er, voor en door Haarlemmers, mede geïnspireerd door verschillende religieuze inspiratiebronnen. ‘Religie, daar komt toch ook wat vrede van.’

Joost van den Bogert, pastoraal manager